- Halk şiiri ve divan şiiri ile ilgili olan aşağıdaki tabloda istenenleri yazınız.
| HALK ŞİİRİ | DİVAN ŞİİRİ | |
| Nazım birimi | ||
| Ölçü | ||
| Dil | ||
| Anlatım | ||
| Ahenk | ||
| Kafiye anlayışı | ||
| Tema | ||
| Nazım şekilleri | ||
| Şairin lakabı | ||
| Beslendiği gelenek | ||
| Şiirlerin toplandığı defter | ||
| Geliştiği kolları | ||
- Aşağıdaki tabloda verilen nazım türleri ve şekillerinin hangi döneme ait olduğunu işaretleyiniz.
| İslamiyet Öncesi | Anonim halk edebiyatı | Âşık edebiyatı | Tasavvuf edebiyatı | Divan edebiyatı | |
| Tuyuğ | |||||
| Sagu | |||||
| Varsağı | |||||
| İlahi | |||||
| Koşma | |||||
| Gazel | |||||
| Koşuk | |||||
| Mani | |||||
| Müstezat | |||||
| Nefes | |||||
| Semai | |||||
| Murabba | |||||
| Türkü | |||||
| Şarkı | |||||
| Kaside |
- Aşağıdaki kavramları anlamca ilgili kavramlarla eşleştiriniz.
| Türkü | Vasıta beyti |
| Şarkı | Bozlak |
| Terkibibent | Nedim |
| Gazel | Kadı Burhaneddin |
| Tuyuğ | Hüsnimatla |
| Müstezat | Doldurma dize |
| Mani | Koçaklama |
| Koşma | Hey,bre hey… |
| Varsağı | Ziyade beyit |
- Aşağıdaki dörtlükler koşmanın hangi türüne aittir?
| El çek tabip el çek yaram üstünden. Sen benim derdime deva bilmezsin. Sen nasıl tabipsin, yoktur ilacın. Yaram yürektedir sarabilmezsin. | |
| Adalet kalmadı hep zulüm doldu Geçti şu baharın gülleri soldu Dünyanın gidişi acayip oldu Koyun belli değil kurt belli değil | |
| Ok atılır kal’asından Hak saklasın belâsından Köroğlu’nun nârasından Her yan gümbür gümbürlenir | |
| Şafak söktü tan yerleri atıyor, Tren gelmiş acı acı ötüyor, Kardeşim şehit olmuş yerde yatıyor, Ak elleri kızıl kana batıyor. |
- Aşağıdaki manilerin türünü karşılarına yazınız.
| Gide gide yoruldum Sular gibi duruldum Şu karşı ki oğlanın Gözlerine vuruldum | |
| Derdim var beller gibi Söylemem eller gibi Kalbimin hüznü var Yıkılmış eller gibi Gözlerimden yaş akar Bulanmış seller gibi | |
| Kuleden Ses geliyor kuleden O kaş o göz değil mi? Beni sana kul eden | |
| Niçin kondun a bülbül Kapımdaki asmaya Ben yârimden ayrılmam Götürseler asmaya |
- Aşağıda tanımı verilen nazım türlerinin adını yazınız.
- Allah’ın varlığını birliğini anlatan şiirler………………
- Birinin ölümü üzerine yazılan şiirler…………………
- Birini övmek için yazılan şiirler…………………..
- Hz. Muhammet’e duyulan sevgiyi anlatan şiirler……………….
- Birini veya bir durumu yermek için yazılan şiirler………………..
- Şairin kendini övdüğü şiirler……………………………………..
- Allah’a yalvarma, yakarış konusunun işlendiği şiirler…………….
- Aşağıdaki şiirlerin nazım şekillerini yazınız.
| Karanfili ekemedim Suyunu dökemedim Yârimden ayırdılar Yüzünü göremedim | |
| Hü diyelim gerçeklerin demine Gerçeklerin demi nurdan sayılır On iki’mam katarına uyanlar Muhammed Ali’ye yardan sayılır | |
| Benî candan usandırdı cefâdan yâr usanmaz mı Felekler yandı âhımdan murâdım şem’i yanmaz mı Kamû bîmârınâ cânan devâ-yî derd eder ihsan Niçin kılmaz manâ derman menî bîmâr sanmaz mı …………………… | |
| Çıkalım meydan yerine Erelim Ali sırrına Cân u başı Hak yoluna Koyamazsın demedim mi | |
| Seherden seyre vardum murgzâra Hezârân murg gördüm geldi zara Gül ü lâleyle zeyn olmış çemenler Oyuna girdi gönlekcek semenler ……………. | |
| Sırat kıldan incedir, Kılıçtan keskincedir Varıp anın üstüne, Evler yapasım gelir | |
| Gesi bağlarında üç top gülüm var, Hey Allah’tan korkmaz sana bana ölüm var, Ölüm var da şu gençlikte zulüm var. Atma garip anam, şu dağların ardına, Kimseler yanmasın, anam yansın derdime ….. | |
| Emrah der ki düştüm dile Bülbül figan eder güle Güzel sevmek bir sarp kale Ya alınır ya alınmaz | |
| Behey elâ gözlü dil-ber Vaktin geçer demedim mi Harami mi olmuş gözlerin Beller keser demedim mi |
- Divan edebiyatının aşağıdaki nazım şekillerinin hangilerinin bent, hangilerinin beyit ile yazıldığını işaretleyiniz.
| Beyitlerden oluşanlar | Bentlerden oluşanlar | |
| Rubai | ||
| Kıt’a | ||
| Gazel | ||
| Müstezat | ||
| Murabba | ||
| Mesnevi | ||
| Şarkı | ||
| Terciibent | ||
| Müseddes | ||
| Muhammes | ||
| Kaside | ||
| Tuyuğ |
- Aşağıda bir özelliği verilen şairlerin adlarını yazınız.
- İlk divan şairi……………………..
- Anadolu’daki ilk mutasavvıf……………………..
- Nefesleriyle ünlü Sivaslı Bektaşi şairi…………………………..
- Son büyük divan şairi…………………………..
- Güzellemeleriyle ünlü Toroslar’da yaşayan halk şairi……………………
- Şarkı türünü edebiyatımıza kazandıran divan şairi………………………………
- Aşk ve ıstırap şairi olarak bilinen, Bağdat’ta yaşamış divan şairi……………….
- Tasavvuf edebiyatının kurucusu………………………………
- Tuyuğu edebiyatımıza kazandıran hükümdar şair…………………………..
- Bolu Beyi ile mücadelesinin efsaneleştiği, koçaklamalarıyla ünlü halk şairi………………….
- Siham-ı Kaza eseriyle ünlü divan edebiyatı hiciv şairi………………………
- Aşağıdaki kavramların anlamlarını karşılarına yazınız.
- Mahlas:
- Cönk:
- Mazmun:
- Kavuştak:
- Vahdetivücut
- Tecelli:
- Taç beyit:
- Hüsnimakta:
- Musammat gazel:
- Yekahenk gazel:
- Girizgah:
- Yekavaz gazel:
- Takti:
- Tapşırma:
- Hüsnimatla: