- Aşağıdakilerden hangisi İslamiye Öncesi Türk şiiri ile ilgili yanlış bilgidir?
……Kullanılan ölçü, milli ölçümüz olan aruz ölçüsüdür.
…….Nazım birimi dörtlüktür.
…….Bilinen ilk şairimiz Yolluğ Tigin’dir.
…..Şiirlerde göçebe kültürün özellikleri görülür.
…..Bazı şiirlerde Budizm’in etkileri görülür.
……Aşk, doğa, at sevgisi, kahramanlık, ölüm gibi temalar işlenmiştir.
…..Şiirlerin toplandığı esere cönk adı verilirdi.
……Şairler o dönemde hem şair hem din adamı hem şifacı hem de büyücüydüler.
…..Dil yabancı etkinin olmadığı öz Türkçedir.
….Doğa, aşk gibi konuların işlendiği eserlere sav adı verilirdi.
…..Bu dönemle ilgili bilgilere Divan-ı Hikmet adlı eserde rastlarız.
…..Bu dönemde şairlere ozan, şaman, kam, baksı veya ozan adı verilirdi.
…..Şiirler kopuz eşliğinde özel bir ezgiyle söylenirdi.
…..İslamiyet öncesi şiirde sagu, koşuk ve destan olmak üzere üç nazım türü vardır.
…..Genelde yedili hece ölçüsü kullanılırdı.
….Bu dönemde şiirler sözlüdür ve anonimdir.
….Şiirlerde yarım uyak kullanılırdı.
….O dönemde şölen, sığır ve yuğ adı verilen törenler yapılırdı.
…Koşma, bu dönem şiirinde en çok kullanılan türdür.
- Aşağıdaki cümlelerdeki boşlukları doğru bilgi ile doldurunuz.
- İslamiyet öncesinde cenaze törenine…………………denir.
- İslamiyet öncesinde ava çıkmadan önce yapılan törene……………….., avdan dönünce yapılan törene ise………………….denir.
- Bilinen ilk şairimiz……………………… şairi olan………………………………’dir.
- Ölen birinin arkasından söylenen şiirlere İslamiyet öncesinde …………………., halk şiirinde……………….., divan şiirinde ……………………..denir.
- İslamiyet öncesi şiir örneklerine ……………………………’nın yazdığı ………………………………… adlı ansiklopedik sözlükte rastlarız.
- İslamiyet öncesinde atasözü niteliğindeki özlü sözlere sav denir.
- “Ödlek arığ kevredi
Yunçığ yavuz tovradı
Erdem yeme sevredi
Ajun beği çertilür” Bu şiirden yola çıkarak İslamiyet öncesi Türk şiirinin özelliklerini yazınız.
4. I.Metin
Ulşıp eren börleyü
Yırtıp yaka urlayu
Sıkrıp üni yurlayu
Sıgtap közi örtülür
(Erler kurtlar gibi uluşup
Bağırıp yakalarını yırtıyor
Kısık seslerle haykırıyor
Gözleri yaşla örtülünceye kadar ağlıyorlar.)
II.Metin
Türlüg çeçek yarıldı
Barçın yadım kerildi
Uçmak yeri körüldi
Tumluk yana kelgüsüz
(Günümüz Türkçesiyle:
Rengarenk çiçekler açıldı
İpek yaygılar serildi
Cennet yeri görüldü
Soğuklar artık gelmez.)
Yukarıda verilen metinleri nazım birimi, ölçü, dil ve tema açısından karşılaştırınız. Bu karşılaştırmadan sonra metinlerin türlerini belirtiniz.
5. Aşağıdaki tabloda yer alan kavramları eşleştiriniz.
| sagu | gazel |
| koşuk | şair |
| kopuz | yuğ |
| sığır | müzik |
| baksı | Av töreni |